نقش و تاثیر بازیگران بر جاودانگی فیلم های شاخص تاریخ سینما – قسمت اول

چند وقت پیش فیلم پدر رو دیدم با بازی بی نظیر آنتونی هاپکینز که به حق جایزه اسکار بهترین بازیگر رو از آن خود کرد. بازی که فراتر از متن و کارگردانی به نمایش درومد. داستان به تنهایی بسیار عمیق و جذاب بود. همیشه میدونستم بیماری آلزایمر بسیار دردناکه مخصوصا برای اطرافیان بیمار . ولی این اولین باری بود که تا حدودی تونستم درک کنم خود بیمار صد ها برابر اطرافیان میتونه زجر بکشه. برخی از تصاویر، هر بیننده ای رو به گریه میندازه. حالا با وجود همچنین سوژه نابی تصور کنین هاپکینز این نقشو بازی نمیکرد. فیلم همچنان تاثیر گذار بود ولی آیا به این اندازه که تا استخوان بیننده نفوذ کند؟ بی شک یکی از اصلی ترین ارکان تاثیر گذاری فیلم بازی آنتونی هاپکینز بود که ورای کارگردانی و فیلنامه نویسی به قیلم ارزش دو چندان داد.

بعضی بازی ها فرای فیلمسازی در یک فیلد هستند و فیلم رو نمیتوان بدون حضور آن بازیگران تصور کرد. دیدن فیلم پدر منو وادار کرد تا برخی از بازی هایی که خود به تنهایی باعث اعتبار یک اثر شدن رو در زیر بهتون معرفی کنم:

36 – ژان رنو (Jean Reno)

ژان رنو با اون عینک گرد منحصر به فردش به همراه خونسردی که تو شخصیتش میبینیم همیشه برامون جذاب بوده، حتی در نقش های کمدی باز امضا بازی خاصش وجود داره. ولی این شخصیت بسیار فیت کاراکتر لئون در فیلم لئون(Léon: The Professional) حرفه ای ساخته لوک بسون (Luc Besson) سال 1994 بود. دانلود فیلم لئون حرفه ای با کیفیت بالا.

ما با یک فیلم بسیار جذاب با بازی های جذاب طرف هستیم . گری اولدمن به تنهایی در این فیلم یک ستاره بود . ولی لئون با ژان رنو معنا پیدا میکنه . هیچ بازیگری حتی بهتر از رنو نمیتونست این لئون رو به مخاطبین نشون بده . کاراکتر یخ و جدی با پشتکار بالا و در عین حال احساسی و پایبند به اصول حرفه ای، همه و همه کار خود ژان رنو بود .

35 – آنتونی کویین (Anthony Quinn)

نقش های مانداری از آنتونی کویین میتوان به یاد آورد که جز تشویق لایق هیچ عکس العمل دیگه ای نیست . لارنس عربستان (Lawrence of Arabia) ساخته دیوید لین ، جاده (La Strada) اثر فدریکو فلینی و … . ولی تاثیر بازی آنتونی کویین در دو فیلم رو واقعا نمیتوان انکار کرد . از آن دسته نقش هایی که فقط فقط میتوان آنتونی کویین رو در قامت آن نقش تصور کرد و به حق از اصلی ترین عوامل موفقیت کل فیلم بود . اول نقش ماندگار حمزه در فیلم پیام (The Message) که در ایران با نام محمد رسوا الله معروف شده و دوم فیلم فاخر شیر صحرا (Lion of the Desert) در نقش عمر مختار هر دو ساخته مصطفی عقاد (Moustapha Akkad) .

شما اگر خود را در صدر اسلام در سالهای اولیه نیز تصور کنید حمزه را بی شک به شکل آنتونی کویین خواهید دید و همینطور عمر مختاری که حتی میتوان گفت بعد از بازی کویین در این نقش بین جوانتر ها شهرت بیشتری پیدا کرد. در سالهای پخش این اثار شایعات زیادی مبنی بر مسلمان شدن کوین به وجود آمد، حتی خیلی ها گفتند که کویین از اول مسلمان بوده و این رو به خاطر فضای حاکم بر هالیوود مخفی کرده !! ولی هیچکدام ازین شایعات حقیقت نداشت . دانلود فیلم رسالت(محمد رسوالله) با کیفیت بالا.

این بازی بی نقص کویین بود که این تصورات را در دید بیننده به وجود میاورد . مگر میشود مسلمان نبود و حمزه ، اولین کسی که لقب سید الشهدا را در اسلام ازان خود کرد را اینگونه واقعی به تصویر کشید؟! به جرات میتوان گفت یکی از اصلی ترین فاکتور های این فیلم ها بازی آنتونی کویین فقید بود.

34 – کوین اسپیسی (Kevin Spacey)

مگر میشود فیلمی با بازی کوین اسپیسی دید و لذت نبرد؟! اسپیسی در اکثر فیلم هایی که بازی کرده برگ برنده فیلم بوده. بازی بی نظیر این بازیگر بسیار توانا همیشه مخاطبین رو جذب خودش میکنه. از آنجایی که نمیشه نام تمامی فیلم هایی که بازی کرده رو نام برد، به نام بردن از فیلم های هفت(Se7en) “دانلود فیلم هفت با بهترین کیفیت” اثر دیوید فینچر(David Fincher) ، کی پکس(K-PAX) اثر یان سافتلی(Iain Softley) ، زیبای آمریکایی(American Beauty) اثر سم مدنس(Sam Mendes) بسنده میکنیم. با تمام اینکه بازی در همه این فیلم ها بینظیر و فراتر از حد فیلم بودند ولی فیلم مظنونین همیشگی (The Usual Suspects) ساخته برایان سینگر(Bryan Singer) در سال 1995 یک نوع متفاوت از تاثیر بازیگری اسپیسی رو به نمایش گذاشت.

معلولی مظلوم که در حاشیه شخصیت های جذاب فیلم هست و فقط با ترحم در کنار این شخصیت ها بازی میکرد ولی در عین حال ضد قهرمان اصلی داستان و بی رحم و زیرک بود. این دوگانگی در بازی بی نظیر اسپیسی در نقش کایزر شوزه معروف به قطع عامل موفقیت فیلم بود. در کل داستانهایی که در آخر شما با یک سورپرایز بزرگ مواجه میشید بسیار جذاب هستند ولی در این فیلم به خصور اگر اسپیسی نبود نمیشو تصور کرد فیلم به مراحل تولید هم برسد. بیننده در پایان فیلم با دیدن بازی اسپیسی در طول فیلم چاره ای جز سرپا ایستادن و با دهان باز تشویق اسپیسی را ندارد.

33 – جان کازال (John Cazale)

 مختصر و مفید!! شاید کوتاه ترین عبارتی باشه که بشه در مورد یکی از بهترین بازیگرای متد اکتینگ گفت . کازال بسیار کم بازی کرد ولی هر فیلمی که بازی کرد به معنا واقعی کلمه درخشید . بازی به یاد ماندنی کازال در فیلم بعد از ظهر سگی (Dog Day Afternoon) اثر سیدنی لومت (Sidney Lumet) در سال 1975 رو در نقش “سال” همه به یاد دارند.

کازال در دنیای واقعی دوست بسیار نزدیک آل پاچینو همبازیش در این فیلم بود. ولی شخصیتی که کازال در دنیای سینما جاودانه کرد فرودو کورلئونه در فیلم پدرخوانده بود که در آن فیلم هم همبازی آل پاچینو بود. کاراکتری در خانواده که اونقدرها جدی گرفته نشد، با اینکه خودش هم جنم هدایت یک خانواده مافیایی رو نداشت ولی به خاطر اینکه از مایکل کورلئونه با بازی آل پاچینو بزرگتر بود همیشه احساس سرخوردگی میکرد و این قضیه بسیار اونو اذیت میکرد. فرودو ساده بود و از دید گرداننده یک خانواده مافیایی حتی احمق بود و در عین حال بسیار خوش قلب، ولی در نهایت با تمام قصاوت به دست برادرش کشته شد.

کازال چنان فرودو رو خلق کرد که اگر فیلم دیگه ای ازش ندیده باشیم به راحتی میتوان گفت شخصیت خودش رو بازی کرد. این بازی به این حد واقعی تنها و تنها از جان کازال بر میومد و در عین اینکه شخصیت حاشیه ای محسوب میشد همه رو عاشق فرودو بیچاره خوش قلب کرد.

32 – راسل کرو (Russell Crowe)

شاید زمانی که نام راسل کرو رو میشنویم اولین فیلمی که در ذهن مان می آید گلادیاتور باشد که بازی بی نظیری رو از خود در این فیلم به نمایش گذاشت. اما بازی خاص راسل کرو در فیلم ذهن زیبا(A Beautiful Mind) اثر ران هاوارد(Ron Howard) ساخت سال 2001 بود. راسل کرو نقش ریاضیدان نام آشنا “جان نش” رو که به بیماری شیزو فرنی مبتلاست بازی کرد. بیننده در نگاه اول هر نقشی رو برای بازی راسل کرو تصور میکند جز این نقش.

به نوعی متفاوت ترین بازی راسل کرو رو در این فیلم میبینیم که عمق دید جان نش با وجود توهم های همیشگی که میبینه و در کنارشون زندگی میکنه رو به چه ظرافتی به نمایش میگذارد. مثل فیلم پدر با بازی آنتونی هاپکینز میشه تا حدودی تصور کرد شیزوفرنی از دید خود بیمار چقدر میتونه وحشتناک باشه و این با بازی درخشان و بی نقص راسل کرو ممکن شد.

31 – اوسون ولز(Orson Welles)

نابغه آمریکایی سینما. شخصی که میشه گفت تقریبا بعد از مرگش به طور کامل کشف شد و همگان پی بردن که چه نابغه ای در دنیا سینما بود و اونجور که باید بهش توجه نشد. به بازیهای درخشان ولز میتوان به نشانی از شر(Touch of Evil) و ناقوس های نیمه شب(Chimes at Midnight) هر دو به کارگردانی خود ولز میتوان اشاره کرد.

ولی در بین همه اثار او چه به عنوان بازیگر چه کارگردان و فیلمساز که در واقع شغل اصلیش در سینما بود، این همشهری کین(Citizen Kane) بود که قطعا هیچگاه صحبت در موردش چه در محافل سینمایی و چه در کلاس های درس بازیگری و فیلمسازی از بین نخواهد رفت. شاید ولز تنها اثری که کاملا دستش باز بود که آن را که در ذهنش داشت پیاده کند همین همشهری کین بود که چه از دید فیلمسازی یک اثر تکرار نشدنی با خلق بسیاری از تکنیک های فیلمسازی رو در بر داشت و چه بازی خود ولز که به معنا واقعی محوریت مطلق فیلم در کنار حاشیه مرده آن است را دارا بود .

داستان روزنامه نگاری که در گذر زمان میلیونر میشه ولی در تمام طول زندگیش خود رو تنها در دنیا میبینه، بدون هیچگونه دلخوشی واقعی. متاسفانه فیلم در زمان اکران درک نشد و ولز دیگر نتوانست کاری که در همشهری کین کرده بود رو دوباره تکرار کند.

30 – ژان پل بلموندو(Jean-Paul Belmondo)

گنگستر خونسرد. قاتلی که کشتن آدما با مالیدن کره روی نون براش فرقی نداره ولی پایبند اصول خودشه. به هیچکس اعتماد نداره حتی نزدیکترین دوستان . اینها صفات شخصیت هایی است که عمدتا از قهرمانان فیلم های نوار فرانسوی میبینیم که بی شک یکی از درخشانترینشون بلموندو بود.

بازیگران خوب بسیاری فیت این نقشها بودند مثل ژان گابی یا آلن دلون ، ولی بلموندو موندگارترین تصاویر نوار فرانسوی رو در ذهن ما به وجود آورد. بلموندو در فیلم کلاه(Le Doulos) اثر ژان پیر ملویل (Jean-Pierre Melville) محصول سال 1962 به معنا واقعی یک گانگستر درخشید. حل کردن معما خیانت در عین وفاداری به دوست و هوش بالا بدون اینکه احساسات به اون غلبه کنه، همه اینها با بازی بی نقص بلموندو به نمایش درومد ولی شاید بشه شاخص ترین اثرش را فیلم از نفس افتاده(Breathless) اثر کارگردان بزرگ فرانسوی ژان لوک گدار(Jean-Luc Godard) دانست .

جایی که واقعیت یک گانگستری که از فکر دزدی به یکباره قاتل میشه و نمیتونه همه چیز رو مدیریت کنه و در انتها هم گیر میفته. معمولا از بلموندو و کلا بازیگران نوار این انتظار میرفت که بسیار حرفه ای و با هوش عمل کنند ولی بلموندو در این فیلم واقعیت رو به بهترین شکل به نمایش گذاشت. گانگسترها هم احساسی میشن، عاشق میشن، بیخودی عصبانی میشن، اشتباه میکنن، و زندگی نه چندان دلچسبی رو تجربه میکنن فارق از اون کلاه و بارونی های شیک.

29 – لئوناردو دیکاپریو ( Leonardo DiCaprio )

شاید اولین نقشی که ازین بازیگر در ذهن عموم بیاد بازی در نقش جک در فیلم معروف تایتانیک(Titanic) اثر جیمز کامرون(James Cameron) باشه. جایی که عمدتا تصور میکردند خب این هم یک بازیگر معمولی خوش چهره است که صرفا به خاطر چهره خوبش تونسته وارد سینما بشه و هیچگاه نمیتونه بازیگر قدرتمندی بشه . ولی رفته رفته لئوناردو نشون داد بر خلاف تصور اکثریت بسیار بازیگر توانمندی هست .

 مثل بازی در فیلم های اگه میتونی منو بگیر(Catch Me If You Can) ساخته کارگردان بزرگ استیون اسپیلبرگ(Steven Spielberg) که در کنار “تام هنکس” بزرگ درخشید یا تلقین (Inception) ساخته کریستوفر نولان(Christopher Nolan) که استادانه ایفای نقش کرد . ولی اگر بخواهیم تاثیر بیش از حد بازیگریشو در فیلمها بگیم میشه به جزیره شاتر(Shutter Island) “دانلود فیلم جزیره شاتر” و فیلم گرگ وال استریت “دانلود فیلم گرگ وال استریت با بهترین کیفیت” (The Wolf of Wall Street) هر دو ساخته کارگردان نام آشنا سینما مارتین اسکورسیزی(Martin Scorsese) اشاره کرد. در “شاتر آیلند” یک کاراگاه خیالی رو میبینیم که از بیماری شیزو فرنی رنج میبره و تا آخر داستان هم نمیخواد قبول کنه که بیماره و اتفاقات داستان رو توطئه ای علیه خود میبینه رو به بهترین شکل ممکن به نمایش میگذاره (البته فیلم جوری پیش میره که تا انتها تماشاگر هم بین دوراهی واقعیت یا توطئه گیر میکنه).

و یا گرگ وال استریت، یک دیوانه تجارت که بیشتز اینکه پول براش مهم باشه جذابیت کارش و دور زدن قانون براش مهمه. جالبه که بدونین بعد فیلم امار متقاضی ها برای کار در بورس به شدت افزایش یافت و این بی شک اثر بازی این بازیگر توانمند در این نقش بود.

در قسمت های بعدی به آثار ماندگار دیگر بازیگران میپردازیم

نویسنده: مرتضی الموتی